Merkez Bankası Baskılara Yenik Düştü

                                             

Erdem Başçı ekonomi tarihimizin en önemli Merkez Bankası Başkanlarından biridir. Hem küresel kriz dönemini iyi bir şekilde yönetmiştir hem de fırsata çevirmiştir. Hem faizleri çeşit çeşit sunmuş kaçacak nokta bırakmamış hem de enflasyonla mücadele etmiştir. Kabul görmüştür. Olmaz denileni yapmıştır.

Ama son açıklamaları şaşkınlık yarattı. Salı günü enflasyon raporu yayınladı. Çıktı basının karşısına enflasyonu düşüreceğiz. Son 45 yılın en düşük seviyesine getireceğiz. Dedi.  Zaten önemli olan bu değil mi? Merkez Bankası’nın ana amacı “fiyat istikrarını sağlamak” değil mi? Taktir ettik. Sağlam duruş sıkı duruştur dedik. Son toplantıda politika faizinde sembolik düşüş yaptı. Koridora dokunmadı. Bağımsızlık diyemedi. Özerklik yeter dedi. Normaldir. Baskıdan kurtulacak dedik. Ve çekincesinin kur olduğunu herkes biliyordu.

Salı günü ise gelen bir soruya hiç beklenmedik bir cevap verdi. Enflasyon 1 puan düşük gelirse 4 Şubatta toplanır faiz indiririz dedi. Dünyanın hiçbir yerinde Merkez Bankası başkanı böyle bir açıklama yapmaz. Yapamaz. Bu piyasaya müdahale etmektir. Hem de kendi politikasının aksine. Hem kurdan korkacaksın hem de daha ortada hiçbir şey yokken çıkıp faiz indirebilir diyeceksin. Hem koridora daha 15 gün önce dokunmayacaksın hem de çıkıp 50 baz puan bile indirebiliriz diyeceksin.

Dedi. Ve kur 2.42 oldu. Rekor yüksek seviyelere çıktık. Yüzde 2.5 değer kaybeden TL oldu. 2 günde. Bir ülkenin para birimi bu kadar mı itibarsızlaştırılır. Yıllarca emek verilen politika bir gündü bu şekilde çöpe mi atılır?

Şimdi 3 Şubat’ta enflasyon rakamları açıklanacak. Beklendiği gibi 1 puan düşük gelirse faiz indirimi yapılacak. Kur 2.50 olursa ki oldukça yakın. Döviz satım ihalesiyle mi söndürülecek ateş? Bu rakamlar enflasyonu yeniden yukarı çekmeyecek mi? Kaldı ki faizden kazanılan para yok bu ülkede. Bu ülkede parayı götüren dolardan götürdü zaten. Yabancı yatırımcı faiz düştü hadi doğrudan yatırım yapalım mı diyor? 1 yılda alacağı faizi zaten kurdan kazandı 2 ayda. Kur yükseldi benzine zam geldi. Yani söylemlerin faturasını ödeyen bu ülkenin vatandaşları oluyor.

Siyasi baskı Merkez Bankası’nı çok büyük bir hataya sevk etti. Faturası ağır olabilir. işler kötü gidince yeniden olağanüstü toplanıp faiz artırmak nasıl bir izlenim bırakacak ?  İtibarı kazanmak zor olacaktır. Çünkü ülkeye girecek yatırımcı önce Merkez Bankası’nın bağımsızlığına bakar.

FOMC, ECB GÖLGESİNDE KALABİLİR

                              

Bugün FOMC tutanakları açıklanacak. FED2in dün başlayan toplantı sonuçlarını bugün gerçekleştirilecek basın açıklaması ile öğreneceğiz. FED ’in faiz oranlarında herhangi bir değişiklik yapması beklenmiyor. Sürpriz bir karar da çıkmayacaktır.

Ancak söylemler oldukça önemli. Öncelikle işsizlikte uzunca bir zamandır devam eden düzelmeye dikkat çekecektir. Ardından atıl kapasitenin kullanılmaya başlaması ile kalıcı bir istihdam düzeyinin üzerinde durulduğunu görebiliriz. Aynı zamanda FED’in faiz artırımı için enflasyondan çok işsizlikte ki düzelmeye baktığını biliyoruz. İşsizlikte son dönemde yakalan düşüş ilerleyen günlerde de devam edebilir. Ancak sorun işe girenlerin harcaması ve mevcut maaşlarda yaşanacak artışlar. Yani ABD halkının artık fiyatların daha fazla düşeceği beklentisinden çıkması gerekiyor. FED’in halkı buna inandırmak için enflasyondaki toparlanmaya olan inancını yine bu toplantıda yinelediğini görebiliriz.

Son dönemde düşen petrol fiyatları ABD ekonominse pozitif katkı yapmayı sürdürüyor. Özellikle enerji maliyetlerinin azalması toparlanmanın da hızlı olmasına sebep olabilir. ayrıca petroldeki düşüş hane halkına da ekstra gelir olarak yansıyor. Direkt hane halkına katkı açısından önemli bir unsur.

Açıklanan rakamlara baktığımızda ise işsizlik verileri gayet olumlu. Tarım dışı istihdam 252 bin işsizlik ise yüzde 5.6 olarak açıklanmıştır. İşsizlik maaşı başvurularında 307 bin rakamını görülse de ADP istihdam değişimde pozitif seyir devam ediyor. İşsizlikte istediğini alan FED enflasyon rakamlarında ise istediğini bulamıyor. Perkande satışlar verisinde eksi rakamlar devam ediyor. Eksi 0.9 olarak açıklanan son rakamda beklenenden hızlı bir düşüş gerçekleşti. Ancak ÜFE’de rakam daha pozitif olarak ayrıştı ve yıllık bazda 1.1 olarak açıklandı. TÜFE’de ise yıllık rakam 0.8 olarak gerçekleşti. Ancak aylık bazda eksi 0.4 düşüş görüldü.

Rakamlar enflasyon sorunun devam ettiğini ancak işsizlikte ayrışma olduğunu ortaya koydu. Enflasyon sorunu ise rakamlar üzerinde devam etse de küresel ekonomiye göre iyi bir performans sergiliyor. Düşük petrol fiyatları ve büyüyememe risk altında olan küresel ekonomi dinamikleri dikkate alındığında yüzde 2 ‘lik hedeften uzakta olunsa da piyasa koşullarında mevcut durum oldukça iyi görünüyor.

FOMC bugün ki açıklamalarda piyasada bir miktar hareketlilik yaratabilir. Ancak açıklamalar standardı aşmazsa büyük hareketler görmemiz mümkün olmayacaktır. Yine de ECB parasal genişleme kararı sonrası ilk FED toplantısı olması açısından ve faize ilişkin beklentilerin yüksek olması açısından oldukça önemli bir toplantı.

Haftalık Değerlendirme

Geçtiğimiz hafta Yunanistan endişesini fiyatlayan piyasalar biraz da olsa rahatlamış görünüyor. Almanya’nın Yunanistan’ın yeni hükümeti ile reformları konuşmak için masaya oturacağını belirtmesi gerilimi az da olsa azaltmış durumda. Ayrıca Yunanistan’ın Euro’dan çıkmasının maliyetinin yüksek olacağı ve Almanya’nın böyle bir işe kalkışmayacağı spekülasyonlarının parite üzerinde rahatlama getirdiği de görüldü.

TÜFE verilerinin eksi olarak açıklandığı Avrupa resmen deflasyon sürecine girmiş durumda. Açıklanması beklenen devlet tahvili alım programına ilişkin ise bazı haberler hafta içerisinde piyasaya sızdı. Buna göre 500 milyar Euro’luk bir program hazırlayan ECB Almanya ve Fransa tahvilleri başta olmak üzere “yatırım yapılabilir” statüsünü koruyan ülkelerin tahvillerini almayı tercih edecek. Diğer riskli ülkeler için ise farklı bir strateji izlemeyi planlıyor. Almanya tarafında açıklanan verilerde ise enflasyon rakamları düşük gelmeye devam ediyor. İşsizlik oranında ise bir miktar iyileşme görüldü

ABD ‘de ise haftanın en önemli verisi işsizlik verileriydi. Cuma günü açıklanan verilerde işsizlik oranı yüzde 5.6 ile önemli bir düşüş gösterdi. Tarım dışı istihdam verisi ise bir önceki rekor yükselişe nazaran düşüş gösterse de yine beklentinin üzerinde açıklanarak işsizlik sorununun çözüldüğüne işaret etti. ancak piyasanın enflasyon rakamları için dikkat ettiği en önemli veri olan saatlik kazanç verisinde azalma olması doların bir miktar değer kaybetmesine sebep oldu. Verilerin olumlu gelmesi faiz artırımı beklentilerini desteklerken FED üyelerinden Evans’ın yaptığı konuşmada enflasyona ilişkin endişelerini dile getirmesi ve faiz artırımının 2016 yılında gerçekleşmesi gerektiğini savunması doların bir süre değer kaybetmesini sağladı. Bu hafta ise ABD’den açıklanacak olan en önemli veri Perakende satışlar ve TÜFE verileri olacak. para politikası için oldukça önemli olan verilerin hızlı fiyatlamalara sebep oluğu görülebilir. TÜFE’de yaşanacak iyileşme doların değer kazanmasını sağlayabilir.

İçeride ise TÜFE rakamlarının düşük gelmesi TL’yi destekleyen en önemli unsur oldu. Ayrıca hazine’nin düzenlediği tahvil ihalesini yüksek talep gelmesi bu süreci destekledi. Halen bekle gör politikasını sürdüren merkez bankası bu ay sonunda açıklanacak ECB kararlarını beklemeye devam edebilir. Bu durum Dolar/TL’de gevşemenin devam etmesine sebep olabilir. Bu hafta açıklanacak olan Cari işlemler verisi oldukça önemli. Yükseliş beklenen cari açıkta olumlu bir veri açıklanması TL’yi destekleyebilir. Ayrıca işsizlik verileri yakından takip edilecek. İşsizlikte yükseliş görülebilir.

Ayrıca İngiltere’den TÜFE verileri açıklanırken Çin’den ticaret verileri takip edilecek. Avustralya’dan işsizlik verileri bu hafta takip edilecek önemli veriler arasında.

                                                              

USDTL Olumlu Hava Devam Ediyor

USDTL'de satışlar bir süredir devam ediyor.

Daha önce bahsettiğimiz 2.35-2.30 aralığı korunuyor. Euro gerilerken TL'de güç kazandı ve paritede 2.3045 seviyesine kadar çekilme gerçekleşti.
İçeride enflasyon verisi ile başlayan havaya Hazine'nin yaptığı tahvil ihalelerine beklenenden yüksek talep gelmesi TL'de olumlu rüzgarlar esmesine sebep oldu.

2.3045 seviyesi kritik yeniden alımlara sebep olabilir. bu durumda yeniden 2.35 seviyesine dönebilir. ancak bu olumlu hava devam ederse 2.28 seviyesine kadar sarkmalar görülebilir. daha önce 2.28 seviyesinden alımlar gelmişti. süreç tekrarlanabilir.

Ocak sonuna kadar. Yani ECB'yi beklemeye devam edeceğiz....

Euro Dağılırsa...

Euro 9 yılın en düşük seviyesini gördü sabah saatlerinde..

Sebebi Merkel açıklama yaptı. gerekirse kangren olan kolu keseriz diye... hemen bir panik havası oluştu tabi piyasada. Acaba yunanistan geri mi döndü diye. unutmuştuk uzunca bir süredir. yönümüz ABD'den gelecek faiz artırımında idi. Hatta daha 2 ay öncesine kadr Yunanistan'da işler yolunda artık borcunu öder kendi yağında kavrulur diyorduk.

Çok geçmedi üzerinde. bir kaç ay sonra yine istenmeyen çocuk oldu Yunanistan. Çünkü seçimler var önünde. Halen Cumhurbaşkanını seçemediği için erken seçim kararı alındı. Bu durumda IMF'i kovarız diyen muhalefet partisi favori oldu. Anketler onu işaret ediyor. Politikayı değiştiririz, yeniden toparlanırız borçlarımızı öderiz, kemer sıkma da neymiş güçlüyüz biz diyen muhalefet Avrupa'yı riske atıyor diye Merkel, gerekirse atarız sizi kendi paranızla ne yapıyorsanız yapın dedi.

 Olur mu ? olur... yunanistan Euro'dan çıkarılabilir. Ama asıl soru şu. Neden 2009'da yapılmadı.?

Yunanistan küresel krizin atlak verdiği dönemde Dünya Bankası verilerine göre kamu borcu 384.1 milyar dolar dış borcu 594.5 milyar dolardı. Bir çok ekonomist Yunanistan'ın Euro'dan çıkarılması gerektiğini söyledi. Ama Merkel o dönem biz biriz kimseyi atmayız naraları atıyordu. 

Yunanistana yapılan yardım tarihe rekor olarak kaydedildi. AB 80 IMF 30 milyar Euroverdi önce... Yeter kurtulur dediler.. Yetmedi... 130 milyar Euro daha verdiler... Ama keselim kurtulalım denmedi. 

Paraları tabii Almanya başta olmak üzere tüm Avrupa ödedi. Alman halkı çileden çıktı. neden biz kurtarıyoruz Yunanistanı diye. Anketler yapıldı halk kendini kötü hissediyordu.   

Yıllar geçti unutuldu Yunanistan... Ama yeni yılın ilk haftasında baktık ki kurtulamamış. yeniden gündemde.. Yine Almanya baş rolde. Ama bu sefer kurtarmam diyor. Keser atarım diyip tehtit ediyor. Atılırsa iş farklı boyuta taşınır... Avrupa zaten krize gidiyor. Tek tek Portekiz İspanya İtalya derin krize sürüklenebilir. 

Bu durumda Euro Almanya'nın yerel para birimi olabilir. tabii bu sefer herkesi kurtarmaya niyetli görünmüyor. 

02.01.2015 BIST100

BİST yıla yatayda başladı ve yılın ilk işlem gününde 262 puan düşüşle 85 bin 458 seviyesinden kapattı. ancak bu yıl için 70 bin seviyesi oldukça önemli. 87 bin seviyesi kırılamaz ve satış baskısı oluşursa satışlar hızlanabilir. 87 binin üzerinde tutunma gerçekleşirse yeni hedef 90 bin olabilir.

GEÇTİĞİMİZ HAFTA DEĞERLENDİRMESİ 29.12.2014

Geçtiğimiz haftayı sakin bir seyirle tamamlayan piyasalar ABD’den gelen büyüme rakamları ile yön buldu. Küresel ekonominin büyüme sorunu yaşadığı bir ortamda ABD’nin oldukça iyi büyüme rakamları elde etmesi ABD borsalarına ve dolara alımlar getirmeye devam ediyor. Kriz sürecinden çıkış stratejisini iyi bir şekilde uygulamayı başaran FED ise faiz artırımı için 2015 yılının ilk çeyreğinde gelecek enflasyon rakamlarını beklemeye devam ediyor.

Yüzde 5 olarak açıklanan 3. Çeyrek büyüme rakamaı beklentilerden yüksek gelerek doların yeniden değer kazanmasını sağladı. Ayrıca harcama rakamlarının da 0.6 ile artış göstermesi enflasyonda artış beklentilerini de yükseltmiş oldu. Her ne kadar dayanıklı tüketim malları verisinde düşüş görülse de daha önce açıklanan perakende satışlar verisi piyasa için daha önemli. Bu yüzde 2015 yılında FED’in enflasyonda beklediği rakamları yakalayacağı tahmin ediliyor.

Bir diğer büyüme rakamı da İngiltere’den açıklandı. 3. Çeyrekt beklentilerden daha az büyüme kaydeden İngiletre ekonomisi Avrupa ile aynı kaderi paylaşmamak için çaba sarf etmeye devam ediyor. 2015 yılı içerisinde toparlanmanın hızlanabilmesi için ECB’nin atacağı adımlar Ada ekonomisi için oldukça önemli.

Içeride ise MB kararlarını takip ettik. Daha önceki haftalarda kurda yaşanan sert yükseliş MB’nı tedirgin etse de kısa süreli müdahale ile yeniden 2.30 seviyelerine gerileyen parite MB’nın yılı politika değişikliğine gitmeden yılı kapatmasına yardımcı oldu. Kurul politika faizinde herhangi bir değişikliğe gitmezken koridorda da bir değişiklik yapmadı. Ayrıca sıkı duruşun devam edecği yönündeki açıklamalar bizim de beklentimiz yönünde kurda herhangi bir değişiklik yaşanmamasına sebep oldu.

Christmas tatili sebebiyle geçen haftayı sakin tamamlayan piyaslar bu hafta da yeni yıl dolayısıyla bir günü tatil olarak geçirecek ve hacimsiz hareketler görülebilir. Haftaya Yunanistan’da gerçekleşen seçimlerle başlayan Avrupa’da veri akışı sakin bir piyasayı işaret ediyor. ABD tarafında ise İşsizlik başvuruları verileri hafta içerisinde fiyatlanacak. Içeride ise Tüketici güveni verisini takip edeceğiz. Yeni yılın ilk işlem günü ise yenide piyasalarda hareketlilik yaşanabilir. Avrupa’dan açıklanacak olan PMI verileri ve ABD PMI verileri yeni yıla hızlı başlamamızı sağlayabilir.  

Yeni yılda bol kazançlar dilerim...